Begrijpend lezen is een cruciale basisvaardigheid. Leerlingen doen van alles op school. Maar bovenal komen ze naar school om te leren. Voordat er geleerd kan worden, moet er worden begrepen. En daarvoor zijn optimale vaardigheden begrijpend luisteren en begrijpend lezen basaal!
Begrijpend luisteren en lezen is geen apart vak op het rooster. Alle teksten die nodig zijn om te begrijpen worden benut om samen met de leerlingen door te nemen en over de inhoud te spreken. Waar nodig wordt kennis toegevoegd. Bestaande kennis en woorden worden aan nieuwe kennis en woorden gekoppeld om de tekst te begrijpen.
Begrijpend luisteren is een belangrijke vaardigheid om betekenis te geven aan de inhoud van allerlei teksten en boodschappen die jonge kinderen horen. Het is de basis voor het verbeteren van de begrijpend leesresultaten in de bovenbouw. Effectief en spelenderwijs deze vaardigheden vergroten zal de leerlingen een voorsprong geven in de middenbouw.
De overgang van begrijpend luisteren naar lezen vindt plaats in groep 4. Strategieën die al spelenderwijs aangeboden zijn in de onderbouw zullen hier specifieker aan bod komen. Een methode kan hierin helpen. Leesstrategieën zijn geen doel op zich, maar een middel om je leesdoel te bereiken. Het is vooral een vaardigheid die toegepast moet worden in alle gelezen teksten.
Essentieel hierin is het didactisch handelen van de leerkracht. Wordt er op de juiste manier instructie gegeven? Wordt er op de hardopdenkend (modellen) voorgedaan? Maar zeker zo belangrijk, worden leerlingen die dat nodig hebben daarna goed begeleid in hun denken over teksten? En hoe moeten leerlingen laten zien dat ze de tekst hebben begrepen? Dit is meer dan vragen beantwoorden aan het eind van een tekst. Hiervoor is praten en schrijven nodig!!
In een scholingstraject of een studiebijeenkomst kan het volgende aan bod komen:
* kennis over de recente inzichten vanuit de wetenschap door vertaald naar de praktijk van het onderwijs begrijpend luisteren – begrijpend lezen,
* betekenis geven aan de rol van leesstrategieën bij begrijpend luisteren en lezen,
* kennis over de leerkrachtvaardigheden en succesfactoren in het didactisch handelen bij begrijpend luisteren en lezen,
* kennis over de plaatsing van de methodische aanpakken begrijpend lezen,
* inzicht en kennis omtrent monitoring van het leesbegrip,
* passende interventies bij taalzwakke leerlingen,
* praktische kennis: tijdens scholen oefenen we altijd leerkrachtvaardigheden en bereiden we lessen voor,
* transfer naar andere teksten.